Chương 1. KHÁI LƯỢC VỀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Chương này giới thiệu một cách khái quát doanh nghiệp với tư cách là đối tượng nghiên cứu của môn học, môi trường kinh doanh của doanh nghiệp, quản trị kinh doanh và các trường phái lí thuyết quản trị kinh doanh. Đây là các kiến thức làm nền móng để nghiên cứu các nội dung quản trị cụ thể. Học xong chương này sinh viên phải hiểu được thế nào là doanh nghiệp, nắm chắc doanh nghiệp tồn tại trong nền kinh tế quốc dân nước ta hiện nay dưới các hình thức pháp lí cụ thể, các đặc trưng cơ bản của môi trường kinh doanh qui định hoạt động kinh doanh và quản trị doanh nghiệp trong tương lai; mặt khác, phải hiểu thế nào là quản trị kinh doanh, các nguyên tắc, phương pháp quản trị kinh doanh cũng như hiểu rõ các nội dung cơ bản của các trường phái lí thuyết đã và đang phát triển trên thế giới để liên hệ với thực tiễn quản trị kinh doanh ở nước ta. Để học chương này sinh viên cần đọc các tài liệu tham khảo bắt buộc đã hướng dẫn ở trang 7 của cuốn “Hướng dẫn thực hành quản trị kinh doanh” do Nhà xuất bản Thống kê ấn hành năm 2003.
I. DOANH NGHIỆP
1. Khái niệm
Có thể khái niệm doanh nghiệp từ định nghĩa tổ chức. Tổ chức là một nhóm có tối thiểu hai người, cùng hoạt động với nhau một cách có qui củ theo những nguyên tắc, thể chế và các tiêu chuẩn (văn hoá) nhất định, nhằm đặt ra và thực hiện các mục tiêu chung. Một tổ chức có ba đặc trưng cơ bản là:
Một nhóm người cùng hoạt động với nhau;
Có mục tiêu chung;
Được quản trị theo các thể chế, nguyên tắc nhất định. Các nguyên tắc được quan niệm như là các chuẩn mực, tiêu chuẩn cần thiết để điều hành tổ chức một cách có trật tự nhằm đạt được các mục tiêu đã đặt ra.
Có thể phân loại tổ chức theo các tiêu thức khác nhau. Xét theo tính chất hoạt động sẽ có tổ chức chính trị, xã hội, kinh doanh… Nếu xét theo mục tiêu sẽ có tổ chức nhằm mục tiêu lợi nhuận và tổ chức không nhằm mục tiêu lợi nhuận. Xét theo tính chất tổn tại sẽ có tổ chức ổn định và tổ chức tạm thời.
Từ đó có thể hiểu doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế hoạt động trong cơ chế thị trường. Hạn chế của khái niệm này là định nghĩa doanh nghiệp trên cơ sở định nghĩa tổ chức là nhóm tối thiểu hai người trong khi không nhất thiết doanh nghiệp cần điều kiện có tối thiểu hai người.
