Chương Một. TỔNG QUAN VỀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ KHU VỰC CÔNG
Có một sự thật hiển nhiên đó là sự phát triển của một tổ chức hay một quốc gia chỉ có thể đạt được thông qua quá trình xác lập, thực thi dự án với một chu trình quản lý dự án thích hợp, bởi nói một cách đơn giản dự án là một tập hợp những hành động có mục tiêu.
Quý hai năm 2007, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt danh mục đầu tư các dự án kết cấu hạ tầng giao thông quan trọng trên phạm vi cả nước giai đoạn đến năm 2020 với tổng số vốn đầu tư lên tới 67,5 tỉ đô-la Mỹ, tương đương với toàn bộ Tổng Sản phẩm Quốc nội năm 2006 của Việt Nam. Điển hình có ba dự án lớn: (i) Dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam trị giá 33 tỉ đô-la Mỹ; (ii) Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam có kinh phí 12 tỉ đô-la Mỹ; (iii) Sân bay Long Thành cần vốn 2 tỉ đô-la Mỹ. Riêng thành phố Hồ Chí Minh, Dự án xây dựng hệ thống xe điện ngầm cần 5,5 tỉ đô-la Mỹ. Những diễn biến nói trên không chỉ cho thấy nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng hệ thống giao thông mà còn cho thấy sự mở rộng vai trò của Chính phủ nói chung và hoạt động đầu tư của khu vực công nói riêng.
Sự thành công của một dự án đầu tư ngoài việc tùy thuộc vào tính ổn định trung và dài hạn của bộ máy Chính phủ, còn tùy thuộc vào sự nhận thức về tầm quan trọng cũng như chất lượng của công tác thẩm định dự án. Bởi khi Chính phủ thực hiện đầu tư tức là thực hiện chỉ tiêu công mà lựa chọn chiến lược chỉ tiêu công phù hợp từng giai đoạn phát triển của đất nước không phải là một hành động đơn giản.
Có nhiều lý do khiến việc lựa chọn dự án công không phải chỉ đơn thuẩn là bỏ phiếu thông qua. Nguyên nhân hàng đầu là sự quan tâm ngày càng sâu sắc và gắt gao hơn của dân chúng – người thụ hưởng công chỉ, đến mọi chương trình chỉ tiêu công cộng. Đứng hàng thứ hai là áp lực của các nhà tài trợ quốc tế. Nguyên nhân thứ ba là những kỹ thuật thẩm định và hệ thống tài liệu phục vụ cho quá trình này được phổ biến rộng rãi tại khắp mọi nơi trong một quốc gia, dưới mọi hình thức và sự giúp sức đắc lực của internet. Tất nhiên, không thể và không cần thiết nêu hết mọi nguyên nhân khiến cho việc lựa chọn dự án công trở nên khó khăn.
