Bài 1: CÁC CHỈ TIÊU VẬT LÍ CƠ BẢN
Để sử dụng hợp lí vật liệu xây dựng trong các công trình xây dựng và để có các dữ liệu làm cơ sở cho việc thiết kế thành phần các vật liệu hỗn hợp như bê tông, vữa xây trát, vật liệu silicat… chúng ta cần biết các đại lượng vật lí cơ bản của các nguyên vật liệu sử dụng. Việc xác định các đại lương vật lí cơ bản của VLXD còn cho chúng ta khả năng tính toán dự trù vật liệu cho công trình xây dựng, tính toán kho chứa và phương tiện vận chuyển v.v…
I. XÁC ĐỊNH KHỐI LƯỢNG RIÊNG
1. Khái niệm
Khôi lượng riêng là khối lượng của một đơn vị thể tích vật liệu ở trạng thái đặc hoàn toàn.
Khôi lượng được xác định bằng cách căn. Thể tích đạc được xác định bằng phương pháp chất lỏng rời chỏ, thực hiện với các mảnh mẫu không có chứa các lỗ rồng kín.
Các mảnh mẫu vật liệu được coi là không có chứa các lỗ rồng kín khi chúng có kích thước nhỏ hơn 0,15mm.
2. Phương pháp thí nghiệm
Để xác định khối lượng riêng của VLXD. trừ một vài trường hợp đặc biệt có phương pháp thì nghiệm riêng (Ví dụ như bitum dâu mỏ) đa số các VLXD đều có phương pháp thí nghiệm giống nhau mặc dù chúng đều có mã số TCVN riêng cho mỗi loại vật liệu. Ví dụ:
+ Với bê tông xỉ màng: Áp dụng TCVN 3112-1993.
+ Với xi măng: Áp dụng TCVN 4030-1985.
+ Với cát: Áp dụng Từ VN 0339-1986.
+ Với gạch đất sét: Áp dụng TCVN 0249-1986.
3. Dụng cụ – Thiết bị
– Máy nghiền bì hoặc búa và cõi chày sử.
– Tủ say.
– Bình chống ẩm.
– Sàng có đường kính lỗ sàng 0,15mm.
– Bình đo khỏi lượng riêng: Có nhiều loại, thường dùng loại có 2 báu.
– Cóc mỏ 100ml, đũa thuỷ tỉnh.
– Cân kĩ thuật, độ chính xác 0,1 gam.
– Các vật liệu phụ:
+ Giấy thâm ném.
+ Chất lỏng phù hợp với mẫu thử (thường dùng nước hoạc dầu hoà)
4. Trình tự thí nghiệm
– Sây vật liệu ở 105 – 110 độ C đến khối lượng không đổi. Để nguội rồi tghiền thành bột, dùng sàng 0,15mm để sàng, lấy lượng bột lọt qua sàng cho vào giữ trong bình chống ẩm.
– Lấy mẫu bột vào cốc mỏ sạch và khô, ước lượng khoảng 60-70 gam. Còn cả cốc và bột trong cốc, chính xác đến 0.1gam, được giá trị m
– Lấy chất lỏng vào bình đo khối lượng riêng đến vạch 0. Dùng giấy thâm và đũa thuỷ tình lau kĩ cho sạch và khô cổ bình. Kiểm tra lại mức chất lỏng.
– Dùng đũa thuỷ tỉnh gạt thật chậm bột mẫu thư trong cốc mỏ vào bình khối lượng riêng. Không được làm rơi vãi bột ra ngoài. Quan sát liên tục để bột không bị tác trên cổ bình. Khi mức chất lỏng dâng lên vượt qua vạch 20 trên cổ bình thì dừng lại. Cân cốc và bột còn lại trong cốc, được m₂. Chính vác đến 0.1 gam.
Chờ cho bột trong bình làng xuống, đọc mức chất lỏng trong bình khối lượng riêng dược V
