Chương 1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1.1. NHẮC LẠI MỘT VÀI KHÁI NIỆM VÀ KÝ HIỆU
1.1.1. Tập hợp
Khi có một nhóm cá thể, ta nói rằng có một tập hợp mà mỗi cá thể trong đó gọi là một phần tử của tập hợp. Các chữ cái hoa A, B, C,… để chỉ tập hợp, còn các chữ thường a, b, c,… để chỉ phần tử của tập hợp.
Ví dụ: Một lớp học 50 người được xem như một tập hợp, mỗi người là một phần tử của tập hợp này.
1.1.2. Phép thử
Thực hiện một thí nghiệm, một quan sát,… ta đã thực hiện một phép thử.
1.1.3. Sự kiện (hay còn gọi là biển có)
Sự kiện là kết quả của phép thử. Mỗi sự kiện tương ứng với một tập hợp, ký hiệu là A, B, …
Sự kiện tất yếu, ký hiệu là 2, là sự kiện nhất định xảy ra khi tiến hành phép thử.
Sự kiện không thể, ký hiệu là là sự kiện không thể xảy ra khi tiến hành phép thử.
Sự kiện ngẫu nhiên, ký hiệu là A, B, … là sự kiện có thể xảy ra hoặc có thể không xảy ra, khi tiến hành một phép thử.
* Ví dụ
Khi gieo một hạt thóc trên mảnh ruộng. Đó là một phép thử. “Hạt thóc này mắm” hoặc “hạt thóc không nảy mầm”, đó là hai sự kiện ngẫu nhiên.
“Nếu hạt thóc này này mám, nó chỉ có thể mọc thành cây lúa”, đây chính là sự kiện tất yếu.
“Nó mọc thành cây lạc”, đây chính là sự kiện không thể.
Nhưng cây lúa này tốt hay xấu, có trổ bông hay không, bông có hạt thức chắc hay lớp, bao nhiêu hạt trên hông, các hạt này có khả năng này mẩm hay không … ta không biết trước. Các biến cố trên phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: khí hậu, đất đai, chăm bón, sâu bệnh, … Các sự kiện sau đều là các sự kiện ngẫu nhiên, vì nó phụ thuộc vào những nguyên nhân ngẫu nhiên.
1.1.4. Nhác lại định nghĩa xác suất theo quan điểm thống kẻ
Gọi m là số lần xuất hiện sự kiện A trong n phép thử, m được gọi là tần số.
Tỷ số f = m / n được gọi là tần suất của A.
* Khi n dẫn tới vô hạn (nx) tần suất này dao động quanh giá trị cố định p nào đó. Hằng số p được gọi là xác suất của A.