CHƯƠNG 1. ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN – BÀI TẬP
1. CÁC BỘ BIẾN ĐỔI ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT CƠ BẢN
Thông thường, người ta phân chia các bộ biến đổi công suất dựa trên dạng tín hiệu ngõ vào và ngõ ra. Theo đó ta có bốn dạng mạch biến đổi điện tử công suất cơ bản như sau:
Mạch chỉnh lưu (AC/DC): Có tác dụng biến đổi điện áp hoặc dòng điện xoay chiều thành điện áp hoặc dòng điện một chiều.
Mạch nghịch lưu (DC/AC): Có tác dụng biến đổi điện áp hoặc dòng điện có dạng một chiều thành điện áp hoặc dòng điện xoay chiều.
Mạch biến đổi điện áp một chiếu (DC/DC): Có tác dụng biến đổi điện áp một chiều từ giá trị này sang giá trị khác, điện áp ngô ra có thể cùng dấu hoặc trái dấu với điện áp ngõ vào.
Mạch biến đổi xoay chiều (AC/AC): Có tác dụng biến đổi điện áp hoặc tần số của nguồn điện xoay chiều từ giá trị này sang giá trị khác.
Trong thực tế, một số mạch công suất có thể hoạt động ở nhiều chế độ khác nhau, tùy vào thông số của mạch tải và thông số điều khiển. Ví dụ, mạch chỉnh lưu cầu SCR có thể hoạt động ở chế độ nghịch lưu tùy theo góc kích dan. Ngoài ra, trong các ứng dụng công nghiệp người ta thường sử dụng nhiều bộ biến đổi công suất kết hợp với nhau. Một ví dụ điển hình là mạch AC-DC-AC thường dùng trong điều khiển động cơ không đồng bộ công suất lớn. Ban đầu điện áp xoay chiều được biến đổi thành một chiều bằng mạch chỉnh lưu. Sau đó điện áp một chiều này được biến đổi thành dạng xoay chiều với biên độ và tần số có thể điều chỉnh được theo yêu cầu của động cơ.
2. CÁC ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN
Việc tính toán công suất trong mạch đóng vai trò quan trọng khi phân tích và thiết kế mạch điện tử công suất. Phần sau đây trình bày một số khái niệm về công suất, năng lượng và các đại lượng cơ bản thường gặp trong mạch điện tử công suất.