CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẪN ĐẺ CHUNG VỀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC
1.1. Môi trường học tập có sự hỗ trợ của máy tính
Môi trường học tập là bối cảnh tâm lý xã hội mà trong đó diễn ra việc học tập (Fraser & Walberg, 1991). Khi mà hiện nay việc học tập diễn ra trong nhiều bối cảnh ngoài nhà trường, thì khái niệm này có ý nói đến nhà trường nhiều hơn. Trong tiếng anh, thuật ngữ “climate” thường được dùng nhiều hơn thay cho thuật ngữ “environment” (Johnson & Johnson, 1991).
Tuy nhiên, những nghiên cứu hiện nay liên quan chủ yếu đến môi trường học tập trên lớp và cụ thể hơn là môi trường học tập có sự tham gia của máy tỉnh.
Môi trường học tập trong nhà trường đặc trưng bởi sự quan hệ giữa giáo viên và tập thể học sinh. Những quan hệ này tương tác và hình thành các mối liên hệ đa dạng, tạo nên cải mà Salomon (1994) gọi là “một hệ thống các yếu tố tương quan với nhau có tác động liên kết việc học tập trong tương tác với những khác biệt về văn hoá và cá nhân”. Người ta cũng quan tâm đặc biệt đến mối liên hệ giữa giáo viên và học sinh. Môi trường học tập cũng bao gồm cơ sở vật chất, gồm tất cả những gì có trong lớp học, toàn bộ các thiết bị và đồ đạc cụ thể, kể cả tài liệu môn học, sách giáo khoa, băng video, thậm chí cả chương trình học và phong cách giảng dạy của giáo viên.
Tóm lại, môi trường học tập trong lớp học được xem như là một tập hợp các quan hệ phức tập giữa giáo viên, học sinh, công nghệ, chương trình và môi trường vật chất. Tiêu biểu cho môi trường học tập truyền thống là sự tập trung vào người giáo viên (lấy người giáo viên làm trung tâm), một tập hợp các học sinh, một phần cụ thể nào đó của chương trình học, được hỗ trợ bởi công nghệ như sách giáo khoa.
1.1.1. Mô hình môi trường học tập trên lớp có sự hỗ trợ của máy tính
Hầu hết các chuyên gia trong lĩnh vực tin học giáo dục, như Olson (1998), Rieber (1994) và Lynch (1990) cho rằng đặc điểm của máy tỉnh là khả năng tương tác nên nó có một vị trí riêng trong cấu trúc quan hệ của lớp học. Môi trường học tập trong lớp học có sự kết hợp của máy tính được mô tả như mô hình dưới đây. Khác với công nghệ truyền thông không có tương tác (tạm gọi là công nghệ cũ), máy tỉnh có tương tác hai chiều, nên được tách riêng để làm rõ hơn hiệu quả của nó. Các thành phần của môi trường học tập truyền thống (phần nằm trong hình chữ nhật) đã tạo nên một mô hình phức tạp của các mối quan hệ. Khi máy tính được đưa vào sử dụng cùng với môi trường này, sự phức tạp của các quan hệ trong mô hình này tăng lên, tất cả các thành phần trong môi trường học tập trên lớp trước đây (truyền thống) cần phải tương tác với cả phần cứng và phần mềm.