1. DÂN TỘC CHỨT
I. SƠ LƯỢC VỀ DÂN TỘC CHỨT
Dân tộc Chứt còn có tên gọi khác là: Rục, Sách, A rem, Mày, Mã liềng. Tu vang, Pa leng, Xe lang, Tơ hung, Cha củ, Tắc cực, U mo, Xả lá vàng, thuộc nhóm ngôn ngữ Việt – Mường, dân số khoảng 3.829 người (1999). Phần đông cư trú ở huyện Minh Hóa và Tuyên Hóa (Quảng Bình). Người Chứt sống bằng nông nghiệp nương rẫy du canh và săn bắn hái lượm. Trừ nhóm Sách sống bằng nông nghiệp còn các nhóm khác chủ yếu sống bằng săn bắn và hái lượm, đặc biệt là trong những năm mất mùa. Từ khi định cư, người Chứt đã biết trồng cây như ngô, sần, đỗ, lúa; nuôi trâu, bò phục vụ cây bửa, làm sức kéo. Đan lát chủ yếu đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong gia đình. Đôi nơi họ biết thêm nghề rèn dao, rìu. Kho tàng văn nghệ dân gian của người Chứt khá phong phú với nhiều làn điệu dân ca như: Kả-tum, Kả-lềnh, các truyện cổ dồi dào về nhiều đề tài khác nhau, đặc biệt về sự khai thiên lập địa và sinh ra con người. Nhạc cụ có khèn bè, đàn ống lồ ô loại cho nam và loại cho nữ, sáo 6 lỗ…
II. TRANG PHỤC DÂN TỘC CHỨT
Từ trước tới nay người Chứt không có tập quán trồng bông dệt vải. Trước năm 1945, họ phải dùng vỏ cây sui đập dập làm đồ che thân. Sau 1945, họ mua bán, trao đổi vài với người Việt, Lào trong vùng để làm trang phục mặc. Vì vậy, quần áo của họ rất đơn sơ, chủ yếu là trang phục mặc thưởng ngày. Mùa hè, nam giới đóng khổ, cởi trần. Phụ nữ mặc váy. Mùa đông, họ mặc áo làm bằng vỏ cây. Hiện nay đồng bào ăn mặc giống như người Việt.
II.1. Trang phục nữ
Trang phục của người Chứt cũng tùy thuộc vào từng nhóm. Bộ y phục của phụ nữ Chứt ở xã Dân Hóa, huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình gồm có khăn, áo, váy.
Khăn : màu trắng, dài rất giống với khăn của phụ nữ Mường. Khi đội họ trùm lên đầu và thắt nút theo kiểu thắt vận sau gây.
– Áo (ao): được cắt may, khâu, thêu giống áo phụ nữ Bru-Vân kiều. Là loại áo tứ thân, cổ tròn do một miếng vải có thêu trang trí đính vào thân áo tạo thành cổ. Nẹp ngực cũng là một miếng vải rộng 2,5cm dài 25cm được thêu trang trị đính vào. Trước kia trên nẹp ngực thường đính bày hàng nút bạc, ngày nay thường đính vài đôi dây vài để buộc hai vạt áo lại với nhau. Hiện nay, đa số phụ nữ may áo bằng vài hoa công nghiệp hoặc bằng vải của người Lào, cách may giống ảo phụ nữ Kinh.
