Chương một: Mở đầu về Từ vựng học
I. TỪ VỰNG VÀ TỪ VỰNG HỌC
1. Từ vụng
Từ vựng là tập hợp từ và các đơn vị tương đương với từ của một ngôn ngữ. Các đơn vị tương đương với từ là các ngữ cố định nên có thể nói từ vựng là tập hợp các từ và ngữ cố định của ngôn ngữ.
2. Từ vựng học
Từ vựng học là một bộ môn của Ngôn ngữ học nghiên cứu về từ vựng, tức nghiên cứu về từ và ngữ có định của ngôn ngữ.
Từ và ngữ cố định của ngôn ngữ được nghiên cứu trong Từ vựng học, trước hết, với tư cách là các tín hiệu gồm hai mặt: hình thức và nghĩa.
Mặt khác, từ và ngữ cố định của ngôn ngữ là một tập hợp nhưng không phải là một tập hợp ngẫu nhiên mà là một hệ thống. Cho nên, từ vựng của ngôn ngữ còn được nghiên cứu trong Từ vựng học với tư cách là một hệ thống, tức được tìm hiểu theo các mối quan hệ chủ yếu, như quan hệ trường nghĩa, quan hệ nguồn gốc, quan hệ chức năng, v.v…
Như vậy, có thể thấy từ vựng của một ngôn ngữ là một hệ thống tín hiệu và cả hai tính chất – tín hiệu và hệ thống của từ vựng – đều cản được làm sáng tỏ trong Từ vựng học.
3. Phương pháp nghiên cứu và các bình diện nghiên cứu từ vung
Ngôn ngữ học được phân chia thành Ngôn ngữ học đại cương và Ngôn ngữ học cụ thể, thành Ngôn ngữ học lịch đại và Ngôn ngữ học đồng đại. Cũng tương tự như vậy, Từ vựng học cũng có Từ vựng học đại cương và Từ vựng học cụ thể; có Từ vựng học lịch sử và Từ vựng học miêu tả (từ vựng học đồng đại).
3.1. Từ vựng học đại cương và Từ vựng học cụ thể
3.1.1. Từ vựng học đại cương
Từ vựng học đại cương có nhiệm vụ nghiên cứu và xây dựng các lí thuyết, định ra các phạm trù, các khái niệm và các phương pháp có thể sử dụng nghiên cứu từ vựng cho tất cả các ngôn ngữ trên thế giới.
3.1.2. Từ vựng học cụ thể
Từ vựng học cụ thể nghiên cứu đặc điểm hình thức, đặc điểm ngữ nghĩa… của từ vựng và các mối quan hệ trong từ vựng một ngôn ngữ cụ thể nào đó, như: Từ vựng học tiếng Việt, Từ vựng học tiếng Anh….
3.2. Từ vựng học lịch sử và Từ vựng học miêu tả
Nghiên cứu từ vựng của ngôn ngữ có thể xuất phát từ các đặc điểm lịch sử hoặc tại một thời điểm nào đó, do đó có Từ vựng học lịch sử và Từ vựng học miêu tả.
3.2.1. Từ vựng học lịch sử
Từ vựng học lịch sử nghiên cứu các quy luật biến đổi trong từ vựng theo thời gian lịch sử.
