Chương 1. Các khái niệm cơ bản
Pascal là một loại ngôn ngữ lập trình bạc cao, hiện đang được dùng phó biến ở nước ta trong công tác giảng dạy, lập trình tính toán, xử lý văn bản, đồ hoạ và âm thanh. Ngôn ngữ Pascal do Niklaus Wirth, giáo sư điện toán trường đại học kỳ thuật Zurich (Thuỵ sĩ), đề xuất vào năm 1970 với tên gọi Pascal đẻ kỷ niệm nhà toán học và triết học nói tiếng người Pháp Blaise Pascal.
Ngôn ngữ Pascal có nhiều ưu điểm: ngữ pháp, ngữ nghĩa đơn giản rõ ràng: câu trúc chương trình chặt chẽ, dễ hiểu: chương trình để sửa, cải tiến. Lúc đầu Pascal được sáng tạo ra để giảng dạy lập trình. Trong quá trình phát triển Pascal đã tỏ ra hơn hẳn nhiều ngôn ngữ bậc cao khác và đến nay nó đã trở thành một ngôn ngữ mạnh được dùng ròng rãi trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Dựa trên Pascal chuẩn, nhiều tổ chức và công ty máy tính đã phát triển và tạo ra các sản phẩm phần mềm Pascal với nhiều phán thêm bớt khác nhau, trong đó hệ Turbo Pascal (TP) của hãng Borland to ra có nhiều ưu điểm hơn ca và hiện nay nó đã trở thành phổ biến nhất trên thế giới. TP đã được cải tiến qua nhiều phiên bản 1.0, 2.0, 3.3, 4.0, 5.5 (1989), 6.0 (1990), 7.0 (1992).
Turbo Pascal 7.0 chứa trên hai đĩa mềm 1.44 MB. Tuy nhiên nếu chỉ sử dụng chức năng tính toán thì chỉ cần hai tệp chính: Turbo.exe và Turbo.tpl. Muốn dùng đó hoạ cần thêm các tệp: Graph.tpu, EgaVga.bgi, các tệp phòng chứ, chr (Bold.chr. Goth.chr. Litt.chr. Sans.chr, Trip.chr…). Tát cả các tệp này chiếm khoảng 600 KB.
1. Khởi động Turbo Pascal và cách chạy một chương trình
Gia sư các tệp của TP lưu trong thư mục C:\TP7 và ta đang ở Windows 98. Để khởi động TP ta dùng lệnh Start / Program/MS-DOS Prompt, xuất hiện dâu nhắc DOS. dùng lệnh C:\TP7\BIN TURBO, xuất hiện màn hình làm việc của TP.
Phía trong của màn hình làm việc là cửa số soạn thảo với tên tệp mặc định là Noname00 pas, trên đỉnh màn hình là menu chính với các mục:
File Edit Search Run Compile Debug Tools Options Window Help
Dưới đây màn hình ghi các phím chức năng thường dùng nhát khi làm việc với TP. Đế chọn một mục trong menu chính ta ăn Alt + chữ cái đầu tiên của mục, xuất hiện menu đọc ứng với mục vừa chọn. Để chọn một chức năng của menu dọc ta dùng các phím mũi tên để di chuyên hợp sáng và ăn Enter, nếu không muốn chọn mục nào thì ăn ESC để thoát khỏi menu dọc. Nhiều mục của menu dọc có các phím gõ tát tương ứng, khi đó ta có thể gỡ các phím này mà không cần vào hệ thông menu. Ví dụ khi đang soạn thảo chương trình để ghi tẹp vào đĩa ta chỉ cần ăn F2 thay cho việc vào hệ thống menu: File/Save.
Các lệnh thường dùng khi làm việc với Turbo Pascal 7.0
– File/ New: soan một tẹp mới, tên tệp mặc định là NONAMExx.PAS (xx thay cho một số từ 00 đến 99). Khi ghi tệp Noname lên đĩa mây sẽ nhấc đặt tên cho tệp này.
– File/ Open (hay ăn F3): mở tệp đã có trên đĩa để làm việc.
– File/ Save (hay ăn F2): ghi tệp đang soạn thao lên đĩa.
