Chương 1. KHÁI QUÁT VỀ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Mục tiêu của chương:
1. Kiến thức
– Nêu được khái niệm năng lực; dạy học theo tiếp cận năng lực;
– Phân tích được cấu trúc năng lực, Phân biệt được các loại năng lực,
Trình bày và phân tích được bản chất của dạy học theo tiếp cận năng lực;
– Phân biệt được điểm khác nhau giữa dạy học tiếp cận nội dung và dạy học theo tiếp cận năng lực,
– Phân tích được quan điểm và nguyên tắc cần quán triệt trong dạy học theo tiếp cận năng lực, một số vấn đề cơ bản về đánh giá năng lực người học.
2. Kĩ năng
Rèn luyện được kĩ năng vận dụng dạy học tiếp cận năng lực trong thiết kế kế hoạch bài học môn Sinh học.
3. Thái độ
Nhận thức đúng đắn về quan điểm, nguyên tắc và bản chất dạy học tiếp cận năng lực, từ đó có ý thức vận dụng trong dạy – học môn Sinh học
Tóm tắt nội dung của chương:
Nhằm giúp người học nhận thức được và vận dụng hiệu quả dạy học theo tiếp cận năng lực của học sinh, nội dung chương 1 “Khái quát về dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh” giới thiệu những nét khái quát về năng lực và dạy học tiếp cận năng lực, cấu trúc của năng lực, các loại năng lực, quan điểm và nguyên tắc cần quán triệt trong dạy học theo tiếp cận năng lực, một số vấn đề cơ bản về đánh giá năng lực người học.
PHẦN NỘI DUNG
1.1. Khái niệm về năng lực
Năng lực là gì? Hiện nay, khái niệm “năng lực” đã được diễn đạt theo những cách khác nhau:
Theo Từ điển tiếng Việt, năng lực được hiểu là “khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó” khi đề cập đến năng lực của một đối tượng nào đó, hoặc “là phẩm chất tâm lí và sinh li tạo cho con người khả năng hoàn thành một hoạt động nào đó với chất lượng cao” khi đề cập đến năng lực của con người.
– Theo Từ điển bách khoa Việt Nam, năng lực được coi là đặc điểm của cả nhân thể hiện mức độ thông thạo, tức là có thể thực hiện một cách thành thục và chắc chắn một số dạng hoạt động nào đó.
Theo tác giả Phạm Tất Dong: “Năng lực là sự tổng hợp những thuộc tỉnh của cá nhân con người, đáp ứng những yêu cầu của hoạt động và đảm bảo cho hoạt động đạt được những kết quả cao”.
– P. A. Rudich đã định nghĩa năng lực và tác giả cho rằng năng lực là đặc tỉnh tâm sinh lí của con người chi phối các quá trình tiếp thu kiến thức, kĩ năng và kĩ xảo cũng như hiệu quả thực hiện một hoạt động nhất định.
– Năm 1993, Gerard và Roegiers đã đưa ra định nghĩa năng lực và các tác giả này đã coi năng lực là tích hợp các kĩ năng cho phép nhận biết một tình huống và đáp ứng với tình huống đó một cách tích hợp và một cách tự nhiên.
Năm 1995, De Ketele cũng đã định nghĩa năng lực là một tập hợp trật tự các kĩ năng (các hoạt động) tác động lên một nội dung trong một loại tình huống cho trước để giải quyết các vấn đề do tỉnh huống này đặt ra.
Khái niệm năng lực tiếp tục được bổ sung và ngày càng được hoàn thiện thêm và chúng ta có thể liệt kê thêm một số định nghĩa khác nữa về năng lực. Chẳng hạn như:
Năm 1996, J. Coolahan đã coi năng lực như là khả năng nói chung dựa trên kiến thức, kinh nghiệm, giá trị, khuynh hưởng mà một người đã phát triển thông qua cam kết với thực tiễn giáo dục
